Synonyms: CAS 112945-52-5; Acitcel; Aerosil; Amorphous silica dust; Aquafil; CAB-O-GRIP II; CAB-O-SIL; CAB-O-SPERSE; Cataloid; Colloidal silica; Colloidal silicon dioxide; Dicalite; DRI-DIE Insecticide 67; FLO-GARD; Fossil flour; Fumed silica
Silikon dioksit (SiO2olarak da bilinir), dünyanın en bol bulunan iki malzemesinden oluşan doğal bir bileşiktir: silikon (Si) ve oksijen (O2). Amorf ince kristalin toz olan silikon dioksit; ilaç sanayinde tablet yapımında, endüstride ise yüksek dayanıklılığa sahip boyaların yapımında kullanılmaktadır.
Synonyms:
CAS 112945-52-5; Acitcel; Aerosil; Amorphous silica dust; Aquafil; CAB-O-GRIP II; CAB-O-SIL; CAB-O-SPERSE; Cataloid; Colloidal silica; Colloidal silicon dioxide; Dicalite; DRI-DIE Insecticide 67; FLO-GARD; Fossil flour; Fumed silica; Fumed silicon dioxide; HI-SEL; LO-VEL; Ludox; Nalcoag; Nyacol; Santocel; Silica; Silica aerogel; Silica, amorphous; Silicic anhydride; Silikill; Synthetic amorphous silica; Vulkasil ;AEROSİL 200; AEROSİL 200; AEROSIL-200; AEROSİL-200; Silikon dioksit , silisyum dioksit , kolloidal susuz silika ; AEROSIL 200; AEROSIL-200; AEROSİL-200; Silikon dioksit , silisyum dioksit , kolloidal susuz silika ; AEROSIL 200; AEROSIL-200; AEROSIL-200; AEROSİL 200; Silica; SILICON DIOXIDE; Quartz; 7631-86-9; Cristobalite; Dioxosilane; Diatomaceous earth; Tridymite; Sand; Infusorial earth; Silicic anhydride; Aerosil; KIESELGUHR; Diatomaceous silica; Dicalite; Wessalon; Glass; Ludox; Nyacol; 112945-52-5; 14808-60-7; Zorbax sil; Crystalline silica; Silica, amorphous; Cab-O-sil; Christensenite; Crystoballite; Siliceous earth; Silicon oxide; Amorphous silica; QUARTZ (SIO2); 61790-53-2; Silica, colloidal; 112926-00-8; Silicon(IV) oxide; Sillikolloid; silikon dioksit; sılıkon dıoksıt; dioxyde de silicium
SİLİKON DİOKSİT
Ürün Adı SİLİKON DİOKSİT
Ürün Kodu E 551
Sinonim Silisyum Dioksit
Kimyasal İsim Silicon dioxide , silicium dioxide , colloidal anhydrous silica , celite
Kimyasal Formülü SiO2
Formül ağırlığı 60,08
C.A.S. Numarası 7631-86-9
H.S. Kodu 2811.22.00
Amorf ince kristalin toz olan silikon dioksit; ilaç sanayinde tablet yapımında, endüstride ise yüksek dayanıklılığa sahip boyaların yapımında kullanılmaktadır. Kendi ağırlığının %120 si kadar nem çekme özelliğine sahiptir. Bu özelliği sebebi ile bazı toz karışım ürünlerde nem tutucu ve topaklanmayı önleyici ajan olarak kullanılmaktadır. Kullanım oranı tuzlarda maksimum %2 iken, vitamin premikslerinde ise %3 ?e kadar kullanımı söz konusudur.
Farklı kombinasyon ve saflıktaki değerleri, filtre yardımcı maddesi (örn: diatomitler, genleştirilmiş perlit) olarak arzu edilen sonuçlar vermektedir. Silikon dioksit, gazlı hafif içeceklerde berraklığı arttırma amaçlı olarak kullanılmasına karşın, meyve ve sebze işleme teknolojisinde, durultma amaçlı olarak alüminyum tuzları kullanılmaktadır. Bentonit olarak da bilinen Alüminyum silikat, 80 bloom jelatinle beraber özellikle elma işlemede durultma ajanı olarak tercih edilmektedir. Daha genel bir tanımla ön işlemlerden sonra elde edilen, ham meyve suyu içinde bol miktarda serbest protein varsa, kullanılacak jelatin ve bentonit karışımı için uygun konsantrasyon laboratuar denemesinden sonra bulunabilmektedir.
Bulanıklığın sebebi protein yapısı değil de, polisakkaritler olduğu zaman amilaz enzim kombinasyonları ( diyastaz grubu enzimler ) tercih edilmektedir.
Bilişim teknolojilerinde ise p tipi kristallerin kaplanmasında ve akımın düzenlenmesinde, entegre devre yapımında kullanılmaktadır.
Topaklanmayı önleme amaçlı olarak silikon dioksit?in sodyum, kalsiyum ve magnezyum tuzları (sodyum silikat, kalsiyum silikat ve magnezyum silikat ) uygulama alanı bulmaktadır. Depolama alanlarında nem kontrolünün sağlanması gereken ya da belirli değerler arasında tutulması istenen yerlerde saf olarak silikon dioksit kullanılabileceği gibi, maliyet avantajı bakımından, silikon dioksit yapımında, temel hammadde girdisi olan silikajel tercih edilebilir.
Özellikle kuru yük gemi depolama alanları, tropik bölgeler, nem oranı yüksek alanlar ve su kenarlarında yapılan depolamalarda silikon dioksit ya da silikajel kullanımı oldukça yaygındır. Tahıl ambarları, kuru bakliyat ambarları vb. nem kontrolü çok hassasiyet göstermeyen yerlerde, silikajel kullanılabilmesine karşın, nem kontrolünün çok sıkı yapılması gereken yerlerde ise silikon dioksit kullanılmalıdır.
Silikon dioksit (SiO2olarak da bilinir), dünyanın en bol bulunan iki malzemesinden oluşan doğal bir bileşiktir: silikon (Si) ve oksijen (O2).
Silikon dioksit çoğunlukla kuvars şeklinde tanınır. Suda, bitkilerde, hayvanlarda ve toprakta doğal olarak bulunur. Yerkabuğu yüzde 59 silikadır. Gezegendeki bilinen kayaların yüzde 95'inden fazlasını oluşturur. Bir kumsalda oturduğunuzda, ayak parmaklarınızın arasına giren kum şeklinde silikon dioksittir.
İnsan vücudunun dokularında bile doğal olarak bulunur. Hangi rolü oynadığı belli olmasa da, vücudumuzun ihtiyaç duyduğu temel bir besin olduğu düşünülmektedir.
Neden gıda ve takviyelerde?
Silikon dioksit doğal olarak birçok bitkide bulunur, örneğin:
lifli yeşil sebzeler
pancar
biber
Esmer pirinç
yulaf
alfalfa
Silikon dioksit de birçok gıdaya ve takviyeye eklenir. Bir gıda katkı maddesi olarak, topaklanmayı önlemek için bir önleyici madde görevi görür. Takviyelerde, çeşitli toz bileşenlerin birbirine yapışmasını önlemek için kullanılır.
Birçok gıda katkı maddesinde olduğu gibi, tüketiciler genellikle katkı maddesi olarak silikon dioksit konusunda endişe duymaktadır. Ancak, çok sayıda çalışma bu endişelerin bir nedeni olmadığını göstermektedir.
araştırma ne diyor?
Silikon dioksitin bitkilerde ve içme suyunda bulunması güvenli olduğunu göstermektedir. Araştırmalar, diyetlerimizle tükettiğimiz silisin vücudumuzda birikmediğini göstermiştir. Bunun yerine, böbreklerimiz tarafından temizlenir.
Bununla birlikte, ilerleyici, sıklıkla ölümcül akciğer hastalığı silikozu, silika tozunun kronik solunmasıyla ortaya çıkabilir. Bu maruz kalma ve hastalık esas olarak şu kişilerde görülür:
madencilik
inşaat
taşocakçılığı
çelik endüstrisi
kumlama
Silika üzerine yapılan çalışmaların çoğu hayvanlar üzerinde yapılmış olsa da, araştırmacılar gıda katkı maddesi silikon dioksit ve artan kanser, organ hasarı veya ölüm riski arasında bir bağlantı bulamadılar. Ek olarak, çalışmalar, gıdaya bir katkı maddesi olarak silikon dioksitin üreme sağlığını, doğum ağırlığını veya vücut ağırlığını etkileyebileceğine dair bir kanıt bulamadı.
ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) ayrıca silikon dioksiti güvenli bir gıda katkı maddesi olarak kabul etti. 2018'de Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi, Avrupa Birliği'ni daha fazla araştırma yapılabilene kadar silikon dioksit üzerine daha katı kurallar uygulamaya çağırdı. Endişeleri nano boyutlu parçacıklara odaklandı (bazıları 100 nm'den küçüktü).
Daha önce kılavuzlar Dünya Sağlık Örgütü ile birlikte hazırlanan 1974 tarihli bir makaleyi izledi. Bu makalede, silikon dioksit ile ilgili tek olumsuz sağlık etkilerinin silikon eksikliğinden kaynaklandığı bulunmuştur. Daha güncel araştırmalar yönergeleri ve önerileri değiştiriyor olabilir.
güvenli limitler belirlendi mi?
Şimdiye kadar yapılan araştırmalar, silikon dioksit alımıyla ilişkili birçok risk olmadığını öne sürse de, FDA tüketimi üzerinde üst sınırlar koydu: Silikon dioksit bir yiyeceğin toplam ağırlığının yüzde 2'sini geçmemelidir. Bunun nedeni, bu belirlenmiş limitlerden daha yüksek miktarların yeterince araştırılmamış olmasıdır.
Silikon dioksit doğal olarak yeryüzünde ve vücudumuzda bulunur. Henüz bir gıda katkı maddesi olarak alınmasının tehlikeli olduğunu gösteren kanıtlar yoktur, ancak vücutta oynadığı rol hakkında daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Silika tozunun kronik solunması akciğer hastalığına yol açabilir.
Ciddi alerjileri olan insanlar, yedikleri yiyeceklerde hangi katkı maddelerinin bulunduğunu bilmekle ilgilenirler. Ancak böyle bir alerjiniz olmasa bile, gıda katkı maddelerine karşı dikkatli olmak en iyisidir. Ve mineral seviyelerindeki küçük değişiklikler bile sağlıklı işleyiş üzerinde derin bir etkiye sahip olabilir. İyi bir yaklaşım, tüm yiyecekleri yemek ve sağlıklı seviyelerde silikon dioksit elde etmektir.
Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi EFSA, gıda katkılarından silikon dioksit için tümüyle güvenli şeklinde görüş veremedi. Kurum nano boyutta partiküller içermesi muhtemel katkının spesifikasyonlarının Komisyonca yeniden düzenlenmesi tavsiyesinde bulundu.
Sentetik amorf silika olarak da bilinen silikon dioksit maddesi gıda üreticileri tarafından baharatlarda, kahve kremalarında topaklanma önleyici olarak kullanılıyor. Madde nemi tutuyor ve toz ürünlerin daha kolay akmasını sağlıyor.
Bu madde bir araya toplanmış nano boyutta parçacıklardan oluşuyor. Bu grupların boyutu çoğunlukla 100 nanometrenin üzerinde. Ancak EFSA‘daki bilim insanlarının uyarısına göre üretimde kullanılan hammadde ve üretim tekniğine bağlı olarak bu boyutun altında partiküller de ortaya çıkabiliyor.
Nanomateryal nedir?
Sınır olarak belirlenen 100 nanometrenin altındaki partiküller nanomateryal olarak adlandırılıyor. EFSA’nın açıklamasına göre, nano boyuttaki silikon dioksit üzerine uzun süreli çalışmalar yürütülmemiş olduğu için bu ürün EFSA’dan “tamamıyla güvenlidir” görüşü alamıyor.
EFSA açıklamasında mevcut spesifikasyonun E 551 kodlu gıda katkısının uygun şekilde tanımlanması için yeterli olmadığı belirtildi. Partikül boyutu dağılımı konusunda açık bir tanımlama yapılması gerektiği ifade edilirken, Komisyonun ürün spesifikasyonlarını partikül boyut dağılımını içerecek şekilde güncellemesi çağrısı yapıldı.
EFSA’dan bilim insanları E 551’in mevcut kullanım alanları ve düzeylerine bakıldığında herhangi bir toksik etkisinin görülmediğini belirtseler de, eldeki verilerin darlığı nedeniyle uygun günlük alım düzeyi (ADI) belirlenememiş durumda. Açıklamaya göre ADI, gıda katkısı E 551’in kullanımını uygun şekilde temsil edecek bir materyalle yapılacak kronik toksisite testleriyle belirlenebilecek.
sakiz-cigneme-gidahattiFransa’da da titanyum dioksit araştırması
Silikon dioksit ısıl ya da yaş işlemle üretilebiliyor, pirojenik silika ya da hidratlanmış silika gibi cinslere de dönüştürülebiliyor.
Görüş Fransa Hükümetinin Rekabet, Tüketim ve Sahtecilik Ajansı açıklaması ile aynı haftada yayınlandı. Ajansın titanyum dioksit nanopartikülleri üzerine yaptığı araştırmaya göre analiz edilen 40 kozmetik ürünün %87’si, 74 gıda ürününün %39’u nano boyutta materyaller içeriyor. Bu yaygınlığa rağmen analiz edilen ürünlerden sadece 1 tanesi içeriğinde nano partiküller olduğu uyarısını etiketinde barındırıyor. Test edilen gıda maddeleri şekerlemeleri, pastacılık dekorasyonlarını ve baharatları içeriyor.
Silikon dioksit nedir? Ne işe yarar?
Silikon dioksit E-551 kodlu gıda katkı maddesidir ve gıda sanayinde başlıca kullanım alanları şunlardır: toz ürünlerde topaklaşmayı önlemek, serbest akışkanlığı arttırmak, proses esnasında oluşan yüksek sürtünme sonucu artan ısıyla birlikte ekipmanların iç cidarlarına yapışmaları önlemek, püskürtmeli kurutucu gibi kurutucularda verimi arttırmak ve kurutulan ürünlerin ekipmanın iç yüzeyine yapışmaları önlemek, paketleme verimini arttırmak, higroskobik özelliği yüksek olan toz ürünlerin (örneğin domates tozu, soğan tozu gibi) nemlenmesini ve topaklaşmasını önlemek, süspansiyon yapmak, şarap ve birada köpük önlemek. Silikon dioksit ayrıca diş macunu, kauçuk, lastik, plastik ve komposit sanayiinde de geniş bir kullanım alanına sahiptir.
Hangi silikon dioksit ya da Kalsiyum silikatın kullanılacağı nasıl belirlenir?
Bu tamamen uygulanacak ürüne, uygulanacak ürünün partikül büyüklüğüne, elde edilmek istenen serbest akışkanlığa ve ürünün higroskobik yapısına göre değişir ve uygulanacak ürünün partikül büyüklüğüne uygun partikül büyüklüğünde ve uygun absorbsiyon kapasitesine sahip silikat seçimi yapılır. Genel olarak uygun silikon dioksit tipi belirlenirken uygulanacak ürünün partikül büyüklüğünün 1/7 si oranında partikül büyüklüğüne sahip olan silikon dioksit kullanımı önerilir. Yani 7 birim silikon dioksit partikülü 1 birim partikülü kaplar ise istenen serbest akışkanlık elde edilir ve ürün topaklaşmaz.
Silikon dioksit ve Kalsiyum Silikat nerelerde kullanılır?
Toz formdaki topaklaşma ve kekleşme problemi yaşanan her üründe kullanılabilir. Örneğin süt tozu , higroskobik (nemi seven) özelliği yüksek ürünler, püskürtmeli kurutucuda üretilen ürünler, baharatlar, tuz, şeker (esmer şeker ve pudra şekeri), toz içecekler, mayalar, maya ekstraktları, süt tozu, kahve kreması, toz bulyonlar, vitamin preparatları, toz karışımlar, hidrolize sebze proteini, gıda takviyeleri, toz maya, toz içecek, aromalar, yumurta tozu, toz çorba miskleri, amino asitler, sebze tozları, sarmısak tozu, soğan tozu, domates tozu. Silikon dioksit ayrıca diş macunu, kauçuk, lastik, plastik, boya, komposit, köpük kesici, yem, zirai ilaç ve beşeri ilaç sanayiinde de geniş bir kullanım alanına sahiptir.